Zıtlık Etkisi

Zıtlık Etkisi  

            Çalışanların diğer çalışanlar temel alınarak değerlendirilmesi eğilimine zıtlık etkisi denir. Örneğin; performansı düşük bir çalışanla kıyaslanan, ortalama performansa sahip bir çalışan çok başarılı algılanırken, performansı yüksek bir çalışanla kıyaslanan, ortalama performansa sahip bir çalışan çok başarısız algılanacaktır.

            Kullanılan değerlendirme ölçütlerinin açık olmadığı veya performans değerlendirme yöntemlerinden basit sıralama yönteminin kullanıldığı durumlarda zıtlık hataları ortaya çıkmaktadır. Literatürde kontrast etkisi olarak da anılan bu performans değerlendirme hatasında çalışanların birbirleri ile kıyaslanması, birbirlerine rakip olmaları ve dolayısıyla bir takım olarak çalışamamaları sonucunu da doğurmaktadır.

            Zıtlık hatası kısa zamanda çok kişinin değerlendirmesini yapmak zorunda olan yöneticiler tarafından daha fazla yapılmaktadır. Değerlendirilen kişi kendinden evvel değerlendiren çalışan düşük not almışsa düşük olarak, yüksek not almışsa da yüksek olarak değerlendirme eğilimine maruz kalır.

            Zıtlık hatasından kaçınmak için, değerlendirme ölçütlerini açık olarak belirlemek ve çalışanların performansını birbirleriyle kıyaslamaksızın tanımlanan ölçütler doğrultusunda değerlendirmek gereklidir. Bu takdirde kabul edilebilir sonuçlar almak mümkün olacaktır.