360 Derece Performans Değerlendirme Yönteminde Veri Kaynaklarının Değerlendirmeye Katılım Oranı

            Veri Kaynaklarının Değerlendirmeye Katılım Oranı

            360^o performans değerlendirme yöntemi, her ne kadar çoklu veri kaynaklarından gelen geribildirimlere göre yapılan bir performans ölçüm yöntemi olsa da, veri kaynaklarının her birinin değerlendirme sonuçlarına etki düzeyinin aynı olması mümkün değildir. Bu yöntemde değerlendirmeye katılım oranı en fazla olan kişi personelin ilk amiridir. Bunun nedeni birinci sıradaki amirin, çalışanla adeta dirsek teması olacak şekilde çok yakın çalışmasından, tecrübe ve bilgi seviyesinin astından daha fazla olmasından ve çalışanın yaptığı görevin aynı zamanda amirin görev tanımının içinde bulunmasından kaynaklanmaktadır. Ancak bazen amirden başka bir veri kaynağının en yüksek katılım oranı sağladığı da görülmektedir. Kalite anlayışı içinde çalışan ve müşteri memnuniyetine önem verilen bir mağazada tezgahtar olarak görev yapan bir çalışanın değerlendirmesine en yüksek katkı oranının müşteriler tarafından sağlanması doğru bir hareket tarzı olarak karşımıza çıkmaktadır.

            360^o performans değerlendirme yönteminde veri kaynaklarının değerlendirmeye katılım oranlarını tespit ederken; ülke, örgüt yapısı, görev cinsi gibi faktörler belirleyici rol oynarlar. Bir başka deyişle katılım oranları ile ilgili sabit rakamlar söz konusu değildir. Bu rakamlar örgüt yönetimi tarafından yukarıda belirtilen faktörler esas alınarak tespit edilecektir.

            Örnek olarak aşağıda bir öğretmenin 360^o performans değerlendirme yöntemine göre değerlendirmeye tâbi tutarken veri kaynakları ve veri kaynaklarının değerlendirmeye katılım oranları örneklendirilmiştir.

Öğretmen Veri Kaynakları
Sıra Nu.	Veri Kaynağı	Katılım Oranı (%)
1	Okul Müdürü	40
2	Zümre Öğretmenleri	10
3	Öğrencileri	10
4	Veliler	10
5	Raporlar ve Yetenekleri ( Öğrencilerin sınavlarda aldığı başarılar, öğretmenin yabancı dil bilgisi, uzmanlık durumu vb.)	15
6	Öğretmenin Kendisi	15

             Tablo’da veri kaynakları içinde okul müdürü, yani öğretmenin ilk amirinin %40 ile en fazla katılım oranında olduğu görülmektedir.  Ayrıca, değerlendirme sistemi tasarlanırken zümre öğretmenleri emsal değerlendirmesi olarak, öğretmenin eğitim verdiği öğrenciler ast değerlendirmesi ve iç müşteri olarak, veliler dış müşteri olarak, öğretmenin kendisi ve ilave rapor, doküman ve yetenekler 360^o performans değerlendirme yönteminin bir parçası olarak değerlendirme sürecine katılmaktadır.  Okul müdürü haricindeki veri kaynakları daha düşük bir yüzde oranıyla değerlendirmeye katkı sağladığı görülmektedir. Bu yönüyle bakıldığında, 360^o performans değerlendirme yöntemi amirin; astıyla ilgili kanaatini destekleyen, amirin performans değerlendirme hatasını engelleyen ve diğer veri kaynaklarından gelecek geribildirimler ile astını daha iyi tanımasını sağlayan bir araçtır.

            Veri kaynaklarının katılım oranı ile ilgili bir doktor örneği aşağıda gösterilmektedir.

Doktor Veri Kaynakları
Sıra Nu.	Veri Kaynağı	Katılım Oranı (%)
1	Başhekim	40
2	Diğer Doktorlar	10
3	Doktorun Hastaları	10
4	Hasta Yakınları	10
5	Raporlar ve Yetenekleri (Yaptığı tedavilerde başarı oranları, yabancı dil bilgisi, yayınları, verdiği seminerler, vs.)	15
6	Doktorun Kendisi	15

            Tablo’da görüldüğü gibi sadece başhekimin kanaati değil, doktorun arkadaşları, hastaları, hasta yakınları, doktorun kendisi, mevcut raporlar ve doktorun yetenekleri veri kaynağı olarak performans değerlendirme sürecine katkıda bulunmaktadır. Öğretmen örneğinde olduğu gibi doktor örneğinde de en yüksek katılım oranı çalışanın ilk amiri tarafından sağlanmaktadır. Diğer veri kaynakları ise daha düşük bir katılım oranına sahiptir.

            Yukarıda belirtilen örneklerde görüldüğü gibi, 360^o performans değerlendirme yönteminde, örgüt tarafından belirlenen önem derecesine göre bir katkı oranı belirlenerek sistem tasarımı gerçekleştirilmiş olur. Bu kapsamda; bazı örgütler özfarkındalığa önem verip kişisel değerlendirme oranını yüksek tutacak, bazı örgütler ise rekabete dayalı kalite anlayışı çerçevesinde müşteri değerlendirmesini en yüksek katılım puanı verecektir. Buna karşın takım çalışmasının ön planda olduğu örgütlerde emsal değerlendirmesinin en yüksek katılım puanı alması sürpriz olmayacaktır.