PERFORMANS DEĞERLENDİRME

Performans Değerlendirme

            Performans değerlendirme, toplumların ve örgütlerin geleceklerine etki edebilecek çok önemli bir kavram ve insan kaynakları yönetiminin en önemli işlevlerinden bir tanesidir. Yönetsel süreçlerin dinamik ve süreklilik prensibiyle aşılmasını sağlayan bu kavram, etkili örgütlerin üzerinde titizlikle durarak başvurdukları bir yöntemdir. Performans değerlendirme süreci tutarlı güvenilir ve tekrar edilebilir sonuçlar ürettiği takdirde örgüt için arzu edilen maksimum verim sağlanmış olacaktır.

            Palmer performans değerlendirmeyi, bir yöneticinin, önceden saptanmış standartlarla karşılaştırma ve ölçme yoluyla, çalışanların iş performansını değerleme süreci olarak tarif ederken, Castetter ve Young farklı bir yaklaşımla, performans değerlendirme bireyin geçmiş ya da şu andaki performansı hakkında, iş çevresindeki geçmişi ve örgüt için gelecekteki potansiyeli bakımından bir yargıya varmaktır şeklinde bir tanım yapmıştır.

             Performans değerlendirme kavramı ile ilgili yapılan bu tanımlara ilâve olarak; kişilerin, birimlerin ve kurumların performanslarının önceden belirlenmiş bazı standartlara göre veya benzer diğerlerinin performansları temelinde ölçülmesini içeren bir süreçtir, çalışanların işteki başarısının o işin gereklerine göre değerlendirilmesi sürecidir, çalışanın işinde nasıl olduğunun saptanması, iletişimde bulunulması süreci ve ideal gelişim planı oluşturmaktır, temelde bireyi odak noktası alan, bireyle kurumun karşılıklı yararlarını en üst düzeye çıkarmak amacına yönelik, bir yanı geçmişe, bir yanı geleceğe yönelik bir işlemdir, Personelin işletme amaçlarına yapmış olduğu katkının derecesidir, belirli bir dönem itibariyle işletme içerisindeki bireylerin çalışmalarının ve yeteneklerinin, iş analizleri ve görev tanımları ile standartlaştırılmış ölçülere göre sistematik bir şekilde ölçülmesidir, ve çalışanların geçmiş ve bugünkü performanslarının, performans standartları ile ilişkilendirilerek değerlendirilmesi sürecidir şeklinde yapılmış tanımlarda bulunmaktadır.

            Performans değerlendirme çalışanların işe alım sürecinden başlamak üzere çalışma hayatı boyunca yapılan bir uygulamadır. İşe alım sürecinde çalışanların bilgi, beceri ve yetenekleri araştırılarak örgüt için gelecekte faydalı olabilme durumu, dolayısıyla mevcut performansı ölçülür. İşe alındıktan sonra ise çalışanın bir performans dönemi boyunca görevini yaparken gösterdiği başarı, performans hedeflerini gerçekleştirme düzeyi baz alınarak tespit edilir.  Performans değerlendirme sonunda elde edilen bu bilgiler çalışanın gelişimi ve bazı yönetsel kararların alınmasında kullanılır.

            Yapılan bu tanımlar incelendiği takdirde, bazı kullanım amaç ve özelliklerin, performans değerlendirme kavramı ile ilgili tanımların çoğunda ortak olarak kullanıldığı görülmektedir.

  

Performans Değerlendirme Kavramı İle İlgili Tanımların Çoğunda Ortak Olan Amaç Ve Özellikler

Değerlendirmenin belirlenen performans standartları esas alınarak yapılması,

Geçmişteki performans düzeyine göre gelecekteki muhtemel performansın tahmin edilmesi,

Örgüt ve çalışan yararını üst düzeye çıkarmak,

Performans değerlendirme sonuçlarının yönetsel kararlarda kullanması,

Personelin gelişiminin sağlanması,

            Tanımlarda görülen ortak özellikler temel alınarak genel bir tanım yapmak gerekirse; Performans değerlendirme, örgütün ve çalışanın menfaatleri gözetilerek hazırlanmış performans standartları kullanılarak çalışanın son dönemdeki performansının ölçülmesi ve bu kapsamda, gelecekteki olası performansının tahmin edilerek, elde edilen verilerin yönetsel kararlarda ve personel gelişiminin sağlanmasında kullanılması sürecidir.

            Örgüt amaçlarını gerçekleştirmede ve amaçlara bireysel katkıların neler olduğunu belirlemede performans değerlendirme son derece önemli bir kavramdır. Unutulmamalıdır ki performans değerlendirme, çalışana yön duygusu kazandıran ve enerjisini amaca yöneltmesi kolaylaştıran bir uygulamadır. Performans değerlendirme, performansın, politika ve kişisel yakınlık gibi faktörlerden çok yetkinlik temelinde değerlendirilmesini güvence altına almaktadır.

Performans Değerlendirmesinde Uyulması Gereken Bazı İlkeler

Ölçütleri nesnel, ölçülebilir ve işle ilgili olmalı ve çalışanlar tafaından önceden bilinmelidir.

Yönü örgütsel ve kişisel amaçlar olmalıdır.

Örgütün tüm üyelerini kapsamalıdır.

Çalışanın özel yaşamından çok, örgütteki yaşamı değerlendirilmelidir.

Çevre değişkenleri de gözetilmelidir.

Özendirici olmalıdır.

Sonuçları örgütün ve bireyin gelişimine katkı sağlamalıdır. Başka bir deyişle geliştirme aracı olarak kullanılmalıdır.

Süreçte bir kişiden ziyade, çoklu katılım özendirilmelidir.

Yaratılıcığı özendirmelidir.

Örgütsel bağlılığı arttırmalıdır.